حرکات دامنه ای
حرکات دامنه ای
  • مربوط به موضوع » <-PostCategory->


تعریف زمین لغزش


لغزش عبارت است از پایین افتادن و با حرکت یکپارچه و اغلب سریع حجمی از مواد رسوبی در امتداد دامنه ها.این پدیده بیشتر در سنگ های منفصل دانه دانه عمل می کند و حضور آب در پیدایش آن الزامی است چنانچه سنگ ها از طبقات سخت وسست تشکیل شده باشند٬ نفوذ آب در لایه ی سست حجم عظیمی از سنگ های سخت ویکپارچه فوقانی آنها را جابجا میکند
درطبیعت نمونه های فراوانی از لغزش وجود دارد ودر ابعاد بسیار متفاوت کوچک یا بزرگ عمل می کنند.همانند تمام حرکات یکپارچه٬ جا به جایی مواد و در امتداد سطح لغزش٬ به علت وجود آب دخالت نیروی جاذبه را آسان می سازد.گاهی در رسوب های منفصل دانه ریز این پدیده آنچنان آرام و غیر قابل پیش بینی عمل می کنند که عوارض انسانی داخل محدوده آن بدون آسیب چندانی پا برجای می ماند .نمونه مشخص آن در غرب ایران در جنوب غربی کامیاران است.در سری سنگ های رسوبی گاهی سطح لغزش منطبق برسطح چینه بندی موازی با شیب دامنه می باشد.چنین پدیده ای را لغزش صفحه ای می نامند. دراین صورت آشفتگی چندانی در توده ی لغزشی مشاهده نمی شود. توده لغزشی اغلب خشک است٬اما سطح لغزش همیشه مرطوب وحالت گلی دارد.بنابراین متناسب با لایه های تشکیل دهنده سنگ ها٬آبهای نفوذی می توانند یکی از عوامل مهم در پیدایش آن باشند در این حالت غالبآ سطح لغزش نیم رخ کاو و خمیده دارد این خمیدگی اغلب حرکتی چرخشی به توده لغزنده تحمیل می کند.
در سال1978 انجمن بین المللی زمین شناسی مهندسی وابسته به سازمان یونسکو پیرو طرح تهیه بانک اطلاعات زمین لغزش های جهان اقدام به ارائه تعاریف واحد برای زمین لغزش ٬اجزا وانواع آن نمود طبق تعریف این سازمان اصطلاح زمین لغزش به حرکت تودهای از مواد خاک و سنگ یا ترکیبی از آنها به سمت پایین شیب اطلاق می شود.نیروی وزن مواد ناپایدار دامنه شیب به دو مولفه تجزیه شده که یکی عامل حرکت توده بر روی شیب بوده ودیگری عامل باز دارنده می باشد.
توده خاک وسنگ ناپایدار در دامنه شیب جهت رسیدن به حالت پایدار به سمت پایین شیب حرکت کرده وباتوجه به هندسه٬جنس مواد انواع حرکت دامنه ای را ایجاد می کنند.عوامل مذکور سبب حرکت مواد به صورت لغزش٬واژگونی٬ریزش٬جریان٬خ زش وگستردگی جانبی می شود. این حرکات گاهی چنان سریع هستند که امکان هر گونه واکنش را از انسان سلب می کند و گاهی هم٬چنان آهسته هستند که جز با گذشت زمان و از روی شواهد موجود نمی توان به وجود حرکت پی برد. اگر چه که زمین لغزشها عموما درمناطق کوهستانی واراضی شیب دار رخ می دهد اما رخ داد آنها در مناطق با شیب کم نیز محتمل می باشد.درمناطق باشیب کم لغزش ممکن است به صورت شکست خاکریزه راه ها وراه آهن٬ محل گودبرداری ساختمان و یا نشست دیواره رودخانه٬دریاچه سدها ویا معادن رخ می دهد.                                             

عوامل وقوع زمین لغزش:

• بطور کلی عوامل وقوع زمین لغزش را می توان به سه دسته کلی تقسیم نمود:عوامل زمین شناسی٬ ژئومورفولوژیکی(زمین ریخت شناسی) و عوامل انسانی که به شرح زیر می باشد
عوامل زمین شناسی:

- مواد ضعیف وحساس
- مواد هوازده

- وجود مواد برش خورده وترک دار

- وجود ناپیوستگیها با جهت یافتگی مخالف در لایه های زمین نظیر گسل٬لایه ها باشیب های متفاوت

- تفاوت بسیار زیاد در نفوذ پذیری یا سختی مواد

عوامل ژئومورفولوژیکی( فرم شناسی زمین):

- بالا آمدگی های ناشی از فعالیت های تکتونیکی یا آتشفشانی

- حذف فشارهای وارده به زمین ناشی از ذوب شدن یخ ها

- فرسایش رودخانه ای٬موجی یا یخچالی در پنجه دامنه یا حاشیه های کناری اراضی شیب دار

- فرسایش های زیر زمینی(انحلال یا جوشش در لایه های زمین)

- رسوب گذاری در دامنه یا بالای شیب

- حذف پوشش گیاهی (ناشی از آتش سوزی ٬خشکسالی)

- ذوب شدن برف ویخ در شیب ها

- هوازدگی ناشی از توالی یخ زدن-ذوب شدن

- هوازدگی ناشی از انقباض و انبساط

عوامل انسانی:

- خاکبرداری در دامنه یا پنجه شیب

- خاکریزی در دامنه یا بالای شیب

- تغییرات سطح آب های زیر زمینی

- از بین بردن جنگل ها در شیب

- آبیاری در اراضی شیب دار

- معدن کاری

- لرزش های مصنوعی

- آب ناشی از نشت تاسیسات شهری و خانگی

◄ علاوه بر سه دسته ذکر شده در بالا عوامل زیر نیز هرکدام به نحوی می توانند در ایجاد ناپایداری و وقوع لغزش موثر باشند.
- تغییرات ساختاری:

- حرکات تکتونیکی:

- زلزله و لرزش:

- اثر باران و ذوب برف:

- تاثیر اثرات فصلی:

- افت سریع سطح آب:

- تراوش از چشمه ها یا منابع صنعتی آب:

- تغییر در شیب دامنه:

- تاثیر پوشش گیاهی:

- تغییر کاربری زمین:

  انواع زمین لغزش:

- لغزشSlide

- سقوط Fall

- واژگونی Topple

- جریانFlow

- گسترش جانبیLateral Spread

- خزشCreep

- زمین لغزش های پیچیده Complex Landslides


◄ پراکنش زمین لغزشها در ایران

- اکثر زمین لغزش ها در محدوده کمربندهای کوهزایی البرز و زاگرس واقع گردیده اند.

- پهنه های لغزش خیز بطور جالب توجه بر پهنه های لرزه خیز منطبق شده اند.

- اکثر زمین لغزش ها در مناطق پر باران و با درصد رطوبت بالا به وقوع پیوسته اند.


◄ روشهای تثبیت زمین لغزشها

برای جلوگیری از حوادث مربوط زمین لغزش از یک روش مناسب برای پایدار سازی توده لغزنده لازم و ضروری است. روشهای ثابت سازی بسیار زیاد است که از ناحیه ای به ناحیه ای دیگر متفاوت است

- زهکشی:

- جلو گیری از نفوذ آب:

- سکوهای دامنه ای:

- دیوارهای حایل:
- آهک دهی:

◄ علایم هشدار دهنده زمین لغزش

- درها و پنجره ها برای اولین بار گیر می کنند

- ترکهای جدیدی روی پوشش داخلی دیوارها٬ بام٬دیوارهای خارجی یا پی ها ظاهر می شود

- دیوار های خارجی و پیاده رو کنار آنها شروع به دور شدن از ساختمان می کنند

- ترک ها و شکاف هایی که به آرامی توسعه می یابند٬ روی زمین یا روی مناطق سنگفرش شده ظاهر می شوند

- لوله های زیر زمینی می شکنند

- بالاآمدگی و تورم زمین٬ در پای سطوح شیبدار ظاهر می شود

- حصارها٬ دیوارهای حایل٬ دکل ها و درخت ها کج یا جابجا می شوند



نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: